Kafka'ya İhanet

Soğuk bir kış günü, Prag... Bugün 25 Ekim 1915.


Franz Kafka, Kurt Wolff Yayınevi'ne yazdığı mektupta şunları söyler:

"Son mektubunuzda bana, Ottomar Starke'nın Dönüşüm için bir kapak resmi hazırlayacağını yazmışsınız. Bunu okuyunca küçük ama sanatçıyı Napoleon'dan tanıdığım kadarıyla, herhalde çok gereksiz bir korku uyandı içimde. Yani, Starke gerçekten bir kitap resimleyicisi olduğundan, doğrudan böceğin resmini yapmaya kalkışabilir gibi geldi bana. Sakın yapmasın böyle bir şey, lütfen! Niyetim, böylece onun yetki alanını kısıtlamak değil, öyküyü doğal olarak daha iyi bildiğim için, kendisinden yalnızca bir ricada bulunuyorum. Böceğin resmi yapılamaz. Dahası, uzaktan bile gösterilemez. Böyle bir niyet yoksa eğer ve dolayısıyla isteğim de gülünç kaçıyorsa, daha iyi. Ricamı iletir ve desteklerseniz, size çok müteşekkir kalırım. Resimleme için benim önerilerde bulunmama izin verilseydi eğer, o zaman anneyi, babayı ve Müdür Bey'i kapalı kapının önünde gösteren veya daha da iyisi, anneyi babayı ve kız kardeşi aydınlık odada, yandaki karanlık odada açılan kapıyı da açık dururken gösteren sahneleri seçerdim."

Kafka'nın "Dönüşüm" isimli eserini okumuş, bu kitaba dikkat ve değer vermiş olanların çoğu kavrayacak "ihaneti". Kafka, Dönüşüm'de oldukça derin bir konuyu, basit görünen bir hikayeyle betimliyor. Kitabı henüz okumamış olanlar vardır diye, hikayenin derinine inmeyeceğim; fakat kitabın içindeki ögelerden biri "bir böcek" veya insanoğlunun bu ismi verdiği bir varlık...

Kafka'nın Kurt Wolff Yayınevi'ne yazdığı bu endişeli mektubun ardından, Yayınevi, kitabı aşağıdaki kapak fotoğrafı ile basıyor.




Ottomar Starke'ın, Kafka'nın önerisine pek sıcak yaklaşmadığı açık... Fakat en azından, "bir böcek" fotoğrafı çizmeme konusunda aynı çizgide hareket etmişler. 

Esasında, göründüğünden çok daha derin olan bu konu, özellikle Kafkaseverlere bir çeşit "acı" yaşatıyor. 

Dönüşüm, çok 'ufak' bir kitap olmasına rağmen, içindeki fikrin ve üslubun devliğini, Kafka'nın "Asla böcek resmi çizmeyin!" fikrini aceleyle yayınevine yazarkenki endişesini, mevzunun 'bir böcekten' çok daha derin sularda geçen soyut bir toplumsal sitemi barındırdığını anlamayan, Kafka'nın bu mühim ricasına kulak asmayan o kadar çok yayın var ki. Aşağıda, farklı coğrafyalardan, farklı dillerde yayınlanmış Dönüşüm'ün bazı yayın örneklerini göreceksiniz: Yüzü Kafka, kolları böcek olan, betimlemeye uygun düşen bir sıfat dahi bulamadığım resimleri paylaşmıyorum bile, bilgilerinize...














*

Yorumlar

Popüler Yayınlar