Hollanda'da yaşayabilir misiniz?

Bazen iş nedeniyle, bazen daha iyi ve önü açık bir gelecek umuduyla, bazen ise zorunluluktan düşüyor yolumuz yurt dışına. 

Anladım ki "istemek" yetmiyor, eksisi - artısı çok bu işin; göründüğü kadar kolay değil. Bu nedenle Hollanda'da yaşamak isteyenlere, kendilerine sormaları gereken birkaç başlık hazırladım; nefes her türlü alınır da, yaşayabilir misiniz Hollanda'da?

Değerli okur, ilk ve en önemli kural; Hollandaca öğrenmek. Eğer hayatınızın uzun bir dönemini burada geçirmeye, çalışmaya niyetliyseniz, bulunduğunuz ülkenin lisanını konuşmalısınız. Burada çoğu insan İngilizce'yi oldukça iyi konuşuyor; fakat İngilizce ile yaşamak, daima "turist kalmak" demek olacağı için, topluma ayak uydurma gayesiyle dili öğrenmeye zaman ayırmalısınız.

Hollanda tarihini, önemli günleri, olayları, gelenekleri öğrenin. Kendinizi toplumdan, kültürden dışlamayın ki toplum da sizi dışlamasın. 

Kibar olun. El kol hareketleri, ses tonu, laflar; "pek sıcak" insanlarız bizler. Fakat burada biraz daha nezaket ön planda, biraz daha mesafeliler daha doğrusu. Diğer yandan; bazen o bizim sıcaklığımızı da arayacaksınız, "bu kadar da değil artık" diyeceksiniz ara ara. Değer yargıları farklı olan bir topluma geliyorsunuz, bunu daima aklınızda tutun derim.

Kabul etmeniz gereken Hollanda gerçeklerinden biri de yağmur. Şunu söyleyeyim ama, buraya yağmur çok yakışıyor. Bilmiyorum, gerçekten çok "güzel" yağıyor. İstanbul gibi iki damla ile çileye dönüşmüyor hayat; ortalık sessiz, yağmuru duymak, dinlemek mümkün daima... Fakat bazen kapalı bir havada sürekli yağmur yağıyor gün içinde, bunu baştan kabul etmeli, mümkünse keyif almalısınız. Lakin özellikle kış aylarında üzerine tencere kapağı kapatılmış gibi gri bir hava hakim oluyor, sabah saatlerinde dahi ışık açmak zorunda kalıyorsunuz. Etraf da tenha olduğu için ufak şehirlerde, baya fenalık bastığı da oluyor zaman zaman. Biraz sizin nasıl baktığınıza bağlı kısacası.

Diğer bir gerçek ise yine hava ile ilgili; Hollanda'nın havası çok dengesiz. Siz yine bu durumu keyfe dönüştürebilirsiniz tabii; fakat bir yerden sonra sinir bozuyor. :) Şöyle ki, önce deli gibi bir yağmur yağıyor, sonra güneş parlıyor, ardından dolu başlıyor. Tüm bunlar aynı bir saat içinde oluyor bazen, burada insanlar ne giyip çıkacağını bilemiyor bazen; şu an güneş olabilir, az sonra yağmur bastırabilir, dolu tanelerinden kafanız acıyabilir, hazırlıklı olmak şart.

Hollanda'da yaşayacaksanız bisiklet sürmeniz neredeyse şart. Burada bisiklet bir kültür, çoğu insanın birden fazla bisikleti var. Toplumu taşıma pahalı olduğu için, market alışverişlerinizde, ulaşımda bisiklet kullanmak bir hayat tarzı burada. Bisiklet yolları hemen her yerde ve neredeyse otomobil kullanmak gibi ciddi bir iş. Trafik oluyor bisiklet yolunda misal, uymanız öğrenmeniz gereken kuralları var vesaire. Ve evet toplu taşıma gerçekten pahalı, 1 saatlik bir yol ile Amsterdam'a gitmek 13 Euro civarı ki, neredeyse 40 lira yapar.

Hayat bir nebze daha pahalı. Elbette burada bir iş bulduğunuzda, aldığınız maaş da Hollanda ayarında olacak; fakat yine de 3 paprikaya 2,5 Euro vermeye gönlünüz razı olmayabilir. Sebzelerin çoğu dış ülkelerden alınıyor, bu nedenle fiyatlar daha yüksek ve kabak, salatalık gibi çoğu sebze tek tek satılıyor.

Genelde yeşil biber bulamıyorsunuz. Marketlerde satılan klasik biber çeşitleri dolmalık paprikalar ve kırmızı biberler. Çarliston dediğimiz arkadaşları Türk marketlerinden bulabilirsiniz ancak. Bunun gibi bazı alışkın olduğumuz besinler burada zor bulunuyor, ayrıca buradaki sucuk-sosis arası "şeyin" bizim alışkın olduğumuz sucuk ile alakası yok, daha yumuşak etli, sıkıştırılmış bir şey; tatları kötü değil, bu nedenle alışabilir veya Türk marketlerini tercih edebilirsiniz.

Hollanda, Türkiye'nin aksine çok çeşitli toplulukların yaşadığı bir ülke. Marketler için "uluslararası" demek doğru olur; Türk, Yunan, Endonezya, Uzak Doğu ve daha birçok mutfaktan besinler bulmak mümkün.

Burası "düzgün" bir ülke, siz de her konuda "düzgün" olmaya hazır olun. Elbette istisnai olarak yanlış giden durumlar olabilir; fakat burada işlerin "tıkırında yürümesi" bir kültür olmuş desek yeri. Örneğin, iş hayatında bir sunum yapacaksınız, adınız gibi biliyor olun o sunumu. Burada insanlar işlerini temiz yapıyor, hafiften alışkın olduğumuz "Aman aabi hallederiz!" durumu burada işe yaramayacaktır, sektör daha acımasız. Toplumun sistemine ayak uydurmak sizin için de bir artı olur; çünkü her şeyi temiz temiz yapmak, yaşadığınız ülkeye duyduğunuz güveni de arttırıyor, zira aynı temizliği ve dakikliği devlet işlerinizde görmek de mümkün. Tekrar edelim, istisnai durumlar dışında.

Hollanda, ne kadar ekmek, o kadar köfte ülkesi. Çalıştığınızın karşılığını alırsınız, çalışmazsanız burada uzun süre barınamazsınız. Kültürünüzü değiştirin demiyor kimse, yalnızca sisteme ayak uydurmak hem Hollanda için, hem de sizin için artı olacaktır.

Hollanda'da yaşayacaksanız, Türklere karşı var olan önyargılara hazır olmalısınız. Bu zamana dek bana kimse direkt bir söylemde bulunmadı; fakat buradaki Türkler ve Marokkolular "bir halk" gibi görülüyor ve çeşitli suçlara karışmaları ile ünlüler. Ayrıca burada yaşayan çoğu Türk kadınlarının, Türkiye'de görmediğimiz farklı bir giyim tarzı var diyebilirim, bu nedenle aslında bir nevi kendinizi kanıtlama sürecine de hazır olmalısınız.

Dakik ve direkt olun. Hollandalıların en çok söylediği şeylerden biri: "Biz direktiz! Amacımız seni kırmak değil, işini doğru yapmanı sağlamak ve açık konuşmak." Bu nedenle siz de kaba olmadan "direkt" olmaya başlayabilirsiniz, size yanlışınız pat diye söylendiğinde de kırılmamayı öğreniniz. Bir Hollandalı arkadaşım şöyle diyordu: "Hayır." demek istiyorsan neden "Belki." diyorsun, hayır de!" Ayrıca insanlardan toplu taşımaya, burada 12:37 dendiyse, 12:37'de söylenen olur. Dakik olmak ve işleri tıkırında yapmak kazanılması gereken bir diğer özellik. Lakin diğer yandan bazen bu direkt olma konusunda baya öküz de olabiliyorlar. Bazen iyi bazen kötü kısacası.

Yol üstündeki yemyeşil bir parkta kuğular, ördekler; ağaçlarda sincaplar görmeye hazır olun. Rahatlamak ve doğanın içinde kaybolmak için Hollanda harika bir ülke. Ayrıca Hollanda'da bir hayvanı kasten öldürmek, neredeyse insan öldürmek gibi bir ceza almanız demek; canlıların haklarına saygılı olmak şart. Öyle ki, Hollanda'da hemen herkesin evcil hayvanı var ve çoğu insan kedi-köpeklerine "çocukları" gibi davranır.

Bunun dışında bariz farklı ve müthiş tattaki süt ürünleri, doğa harikaları, kuş sesleri, marketlerindeki yıkanmış-kesilmiş pratik sebze paketleri, taze besinleri ile Hollanda, yaşamaya değer bir ülke. 

Tüm güzellikler bir yana, geride bıraktığınız sevdiklerinizi özlemek ve belki senede bir kez görmek de en zor yanları. 

Ayrıca belirtmekte fayda var, Türkiye'deyken yanından geçmediğim bazı "geleneksel" ürünleri burada bulunca garip bir mutluluk duyuyorum. Geçenlerde Türk marketinden bizim sucuklardan bulunca, evde diğer Türk kıza "Koklasana bak bak hakiki işte arkadaaş!" dediğimi farkettim. Ayrıca cümlelerimin çoğu "Biz, Ben Türkiye'deyken, Bizim köyde, Türkler..." gibi söz öbekleriyle doldu. 

Yani hiç aidiyet duygusu taşımayan bir insan da olsanız, misal Artvinliyseniz, kendinizi "Artvinliler Gecesi" falan gibi etkinliklere koşarak giderken bulabilirsiniz. Bırakalım "cool'luğu", insan tanıdık şeyler görüp hissetmeyi özlüyor; yaşayan bilir. Bu tarz yan etkiler mümkün kısacası, ama değer mi? Bana kalırsa evet. Sorsanız Türkiye'ye dönmek ister miyim? Hayır. 

İstanbul'dan sonra sokaklarda korkmadan yürümek, insanların size televizyon izler gibi bakmaması, "elin devletine" anlamsız bir güven duymak, insani değerlere güvenmek ve en önemlilerinden biri olan eğitim sisteminin düzgünlüğü, burada kalmaya, burada gözünüz arkada kalmadan çocuk yetiştirmeye yeterli nedenler.

Lakin alışmak zor şey. Her şey farklı, her şey öğrenilmeyi bekliyor, entegre olmanız gerekiyor, bir sürü şey gerekiyor kısacası. Farklı hissedecekseniz, bazen ufak hissedeceksiniz, bir düşüp bir kalkacaksınız psikolojik olarak. Bazı anlarda toplumun ahlaki değerleri sizi bunaltacak; bu sadece. Ve artıları kadar eksileri var kısacası, farkında olmak lazım.

• Göçmenlik konuları için www.ind.nl sitesini iyice okuyunuz.

• Eğitim için gelmek istiyorsanız www.studyinholland.nl sitesinde hemen her bilgi mevcut.

• Hala sorularınız varsa lütfen mail atmadan önce bu yazıyı da okuyun: Hollanda - Tavsiyeler

• Hollanda'da iş bulma konusunda bu yazıyı okuyunuz: Hollanda'da nasıl iş bulunur?

Melis